Nötr Koparsa Ne Olur
İlk önce elektrik nedir, nasıl üretilir, kısaca değinmek
istiyorum. Elektrik, bakır gibi elektrik ileten bir telin manyetik bir
alan içinde dairesel hareket ettirilmesi
ile üretilir. Mekanik hareketi, bir mıknatıs içinde dönen sarılı
iletken, tellerin bulunduğu ve bu tellerin mıknatıs içinde
dönmesiyle elektrik akımı üretilir. AC ve DC olmak üzere iki
tip elektrik jeneratörü vardır. Bu jenaratörlerin içerisindeki sarımdan
dolayı, üretilen bu elektrik akımı tek faz ve üç faz olmak üzere iki
şekilde üretir.
Elektrik alıcılarına ulaşan bu elektrik enerjisi ihtiyacına
göre tek faz ve üç faz olarak kullanılmakta ve güce dönüşmektedir. Güce
dönüşmesi için devreyi tamamlaması yani tek fazlı ve üç fazlı sistemlerde fazın
nötr ile devreyi tamamlaması gerekir. Tek faz yada 3 faz var fakat nötr
yok ne tür problemler bizi bekliyor.
Tek fazlı sistemlerde faz prensip olarak sigorta veya anahtara girmekte sonrasında ise alıcıya ulaşmaktadır bunun için tek fazlı sistemlerde nötr kopması ve olmaması problem olmaz. Bu durumda nötr kopması alıcının çalışmamasına neden olur.
Üç fazlı tesisatlarda 3 adet faz ve 1 adet nötr
bulunmakta vetek fazlı sisitem gibi nötr sayesinde devre tamamlanır. Fazlar
arasında 380 volt vardır. Tek faz ile nötr arasında ise 220 volt vardır. 3
Fazlı ve tek fazlı sistemlerde nötr aynı baraya bağlanır. R,S,T fazlarını eş
değer bobinlere yada güçlere bağlandığımız da problem olmaz fakat eş değer güç
olmazsa cihaza fazla akım çeker ve zarar görür bunu için ise faz koruma
röleleri üretilmiştir. Motorla da ise nötr koparsa bile yıldız bağlantı ile
bağlı oldukları için sistem kendi nötrünü oluşturur. Fakat evimizdeki yada iş
yerimizdeki 3 fazlı alıcıların hepsi farklı güçler çekmektedir. Yani eşdeğer
değildirler.
Bu sebepten dolayı her cihaz kendine göre bir güç çekecek ve yıldız bağlantı ortadan kalkarak voltajlar arasında bir dengesizlik meydana gelir ve cihazlar birbirine seri devre olarak görür ve 380 volt yani 2 fazdaki gücü üzerine çekerek zarar görecektir. Konuyu toplamak gerekirse evimizde ve iş yerimizde nötr kopması ile oluşacak hasarlarda az akım çeken alıcılar zarar görecektir. Fakat bunun için üretilmiş elektrik ekipmanlarını kullanmakta fayda var.